O inicjatywie TOPPS i programie Czyste Wody
Ochrona zasobów wodnych należy do najważniejszych zagadnień ochrony środowiska i stanowi jedno z podstawowych działań, koniecznych do zachowania życia na Ziemi. Producenci środków ochrony roślin podejmują inicjatywy na rzecz ochrony wód poprzez działania w ramach ogólnoeuropejskiej inicjatywy TOPPS (Train Operators to Promote Practices & Sustainability, czyli szkolenie operatorów opryskiwaczy w celu upowszechniania dobrych praktyk w ramach rolnictwa zrównoważonego). W 2019 roku akcja TOPPS wraz z innymi aktywnościami służącymi ochronie wód otrzymała nazwę Clean Waters, czyli Czyste Wody.
Podjęte działania są ściśle związane z celami określonymi w aktach prawnych Unii Europejskiej, takich jak Ramowa Dyrektywa Wodna (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej) oraz Dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów).
Projekt uwzględnia trzy aspekty stosowania środków ochrony roślin: postępowanie operatora opryskiwacza, wyposażenie techniczne i infrastruktura gospodarstwa. Ma on na celu podjęcie działań na rzecz ograniczenia ryzyka powstawania zanieczyszczeń miejscowych i obszarowych, i tym samym zmniejszenie zanieczyszczenia wód środkami ochrony roślin. Działania te koncentrują się na promowaniu dobrych praktyk na wszystkich etapach łańcucha postępowania ze środkami ochrony roślin, takich jak: transport, magazynowanie, postępowanie przed, podczas i po zabiegu oraz zagospodarowanie pozostałości. Efektem projektów TOPPS są materiały eksperckie oraz upowszechnieniowe i szkoleniowe w postaci poradników dobrych praktyk, broszur, instrukcji, ulotek i prezentacji multimedialnych, a także filmów i narzędzi wspomagania decyzji w formie aplikacji internetowych. Są one wykorzystywane w pracach studyjnych oraz w szeroko pojętej działalności edukacyjnej, mającej na celu szerzenie wiedzy i podnoszenie świadomości w zakresie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin i ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem. Wszystkie materiały udostępnione są bezpłatnie w zakładce Baza wiedzy.
Inicjatywa TOPPS (Train Operators to Promote Practices and Sustainability, czyli szkolenie operatorów opryskiwaczy w celu upowszechniania Dobrych Praktyk w ramach rolnictwa zrównoważonego), o zasięgu europejskim, podjęta została w roku 2005 przez Europejskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin (CropLife Europe, dawniej ECPA). W Polsce wdrażana była poprzez realizację cyklu projektów koordynowanych przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach przy współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Ochrony Roślin oraz Instytutem Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach (obecnie Instytut Technologiczno-Przyrodniczy) i Instytutem Ochrony Środowiska w Warszawie. Pierwszy projekt był współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach programu LIFE-Environment (w latach 2005-2008), a kolejne były w całości finansowane przez ECPA: TOPPS-EOS (2009-2010), TOPPS-PROWADIS (2011-2014) i TOPPS – WATER PROTECTION (2015-2018).
Od samego początku aktywnymi uczestnikami projektów są partnerzy merytoryczni – naukowcy i eksperci z obszaru ochrony roślin, agronomii, agroinżynierii i ochrony środowiska. Od 2020 roku inicjatywa TOPPS w ramach programu CleanWaters w Polsce prowadzona i finansowana jest przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin. Partnerem merytorycznym inicjatywy jest Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach.
Inicjatywa TOPPS została uznana w Krajowym planie działania na rzecz ograniczenia ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin na lata 2013–2017 jako zespół działań podnoszących świadomość producentów rolnych odnośnie do prawidłowego stosowania środków. Publikacje TOPPS służą jako materiały referencyjne i są do pobrania na internetowej Platformie Sygnalizacji Agrofagów, powstałej z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i prowadzonej przez Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu, Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach oraz Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach.
