Pierwszy w Polsce raport na temat zrównoważonej żywności został właśnie opublikowany przez ekspertów Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP” i Accenture Polska. W badaniu wzięli udział przedstawiciele producentów i przetwórców żywności, sieci handlowych, banków finansujących rynek rolno-spożywczy oraz podmioty z sektora rolnego. Autorzy zapytali także Polaków, co sądzą o zrównoważonej żywności.

Czym jest zrównoważona żywność?

O zrównoważeniu można mówić tylko wtedy, gdy spełnione są trzy cele: środowiskowy, ekonomiczny oraz społeczny. Rolnictwo zrównoważone to działania, które prowadzą do ograniczania niekorzystnego wpływu produkcji rolniczej na środowisko i bardziej efektywnego wykorzystania zasobów, w sposób przyjazny dla środowiska. Mowa o konkretnych sposobach i zasadach korzystania z gleby, wody, energii, maszyn, środków ochrony roślin i nawozów czy nasion. Jednocześnie jednak niezbędnymi elementami rolnictwa zrównoważonego są także opłacalność produkcji rolniczej i jej akceptacja społeczna.

Według raportu z nazwą „produkt rolnictwa zrównoważonego” lub „rolnictwo zrównoważone” zetknęło się już 40% Polaków. Ośmiu na dziesięciu polskich konsumentów ma pozytywny stosunek do produktów rolnictwa zrównoważonego, a do najbardziej zainteresowanych produktami rolnictwa zrównoważonego należą konsumenci zwracający większą uwagę na zdrowie.

Wybory przy sklepowej półce

Polscy konsumenci są coraz bardziej świadomi, że wytwarzanie produktów rolnych z poszanowaniem środowiska jest bardziej kosztowne niż w przypadku modelu rolnictwa masowego. 73% z nich przyznaje, że jest w stanie zapłacić o 20% więcej za takie produkty. Jednocześnie 3 na 4 Polaków deklaruje, że chce kupować produkty żywnościowe lepszej jakości niż obecnie, a 73% ankietowanych przy wyborze produktów spożywczych kieruje się polskim oraz lokalnym pochodzeniem produktu. Właśnie te cechy żywności, poszukiwane przez polskiego konsumenta, tj. lokalność, jakość, poszanowanie środowiska, a także przystępna cena, są wyróżnikami rolnictwa zrównoważonego.

Szansa dla rolników

Zmiana nastawienia Polaków do jakości, pochodzenia i ceny żywności stanowi istotną zachętę dla rolników w zakresie wprowadzenia zmian w zakresie praktyk uprawowych i hodowlanych. Rolnicy różnie podchodzą do przestawienia się na taki czy inny sposób produkcji. Ta zróżnicowana otwartość z ich strony to efekt mniejszej lub większej pewności co do opłacalności zmian. Efekt ten może być dodatkowo spotęgowany np. brakiem wiedzy na temat rolnictwa zrównoważonego. Wiedza ta nie jest bowiem powszechna. Wielu rolników nie jest do końca świadomych lub przekonanych, jakie możliwości daje ten rodzaj produkcji, jakie są stosowane standardy. Zdarza się bowiem, że prowadzą już gospodarstwo w sposób zrównoważony, nie uświadamiając sobie tego. Istotne jest także budowanie świadomości o tym, że rolnictwo zrównoważone to mniej kosztowne i łatwiejsze do wdrożenia rozwiązanie niż rolnictwo ekologiczne, z którym może być porównywane.

Co dalej?

Rolnictwo zrównoważone będzie rozwijać się coraz szybciej. Ruch na tym rynku zapewnia – z jednej strony – popyt konsumentów, ale z drugiej – szereg rozwiązań prawnych, instrumentów finansowych i innych, które tego typu produkcję i przetwórstwo będą w kolejnych latach wspierać. To efekt zapisów Europejskiego Zielonego Ładu oraz Wspólnej Polityki Rolnej i wpisanych w nią zachęt finansowych dla rolników czy nowych wymagań dla finansowania sektora rolno-spożywczego przez banki.

Pełna treść raportu „Zrównoważona żywność w Polsce” dostępna jest na stronie Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP”.

Materiał powstał we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP”